III.Briseïs aan Achilles

De brief die jij leest komt van de jou ontstolen Briseïs en is zo goed
  als mogelijk met vreemdeling-hand geschreven in pover Grieks.
De vlekken die je ziet zijn door tranen gemaakt,
  maar ook die tranen hebben het gewicht van woorden.
Als ik een beetje klagen mag over mijn heer en meester
  dan zal ik dat over mijn heer en meester doen.
Niet is het jou aan te rekenen dat ik zo snel uitgeleverd ben aan 
  de generaal op diens eis - ook al is die eis weer wel jouw schuld;
want zodra Eurybates en Talthybius mij vorderden,
  ben ik aan Eurybates en Talthybius meegegeven.
Terwijl de een zijn ogen richtte op het gezicht van de ander
  vroegen zij zich in stilte af, waar nu onze liefde was gebleven.
Ik had nog kunnen dralen: dat uitstel van straf was me welkom geweest.
  wee mij, bij mijn vertrek heb ik je zelfs niet gekust;
maar tranen zonder tal heb ik vergoten en mijn haren uitgerukt
  nu ik, ongelukkige, nogmaals gevangen werd genomen.
Vaak heb ik overwogen terug te komen door mijn bewakers te misleiden
  maar dan was er nog de Trojaan om mijn angstig ikje te onderscheppen;
ik was bang, als ik al 's nachts ontsnappen kon, door die vijand gepakt te worden 
  als een cadeau voor 'n schoondochter van Priamus.
Maar laat me gift zijn, dat was mijn lot immers toch! - Zoveel nachten al
  ben ik weg, en je eist me niet terug; je zwicht en je woede is zwak.
Patroclus zelf fluisterde me bij de overdracht in het oor:
  'Wat huil je? Binnenkort ben je weer hier'.
Dat je mij niet teruggeëist hebt is zacht uitgedrukt: je verhindert het, Achilles!
  Hoepel op met je reputatie van hartstochtelijk minnaar!
Aiax, Telamons zoon, je bloedverwant en Phoenix, je trouwe coach
  en Laërtes' zoon Odysseus, kwamen als gezanten naar je toe;
zij zouden mij bij mijn terugkeer moeten begeleiden
  (enorme geschenken onderstreepten hun vleiend verzoek)
twintig bekkens, knap gemaakt van rossig brons,
  en zeven drievoeten even zwaar als kunstzinnig;
daaraan waren nog twee maal vijf talenten toegevoegd
  en twee maal zes renpaarden met winnaarsbloed,
als toetje nog extreem mooie meisjes van het eiland Lesbos,
  buitgemaakt bij de verwoesting van hun stad,
en met dat alles nog als bruid - maar behoefte aan een
  echtgenote ken je niet  - één van Agamemnons drie dochters.
Als jij mij van hem voor losgeld vrij had moeten kopen,
  wat had je dan moeten bieden, nu je dat alles afwees!
Waaraan heb ik het verdiend, Achilles, dat ik je zo weinig waard werd?
  Waardoor is die vluchtige liefde voor mij zo snel vervlogen?
Kwelt het trieste lot de ongelukkigen dan blijvend,
  en komt er geen gunstiger uur meer als het ongeluk eenmaal toeslaat?
Door jouw oorlog heb ik Lyrnessos' burcht in puin zien gaan,
  terwijl ik een voorname plaats bekleedde in mijn vaderland;
ik heb drie mannen dood zien  gaan, één in geslacht, het mijne, 
  één in de dood, van dezelfde moeder als ik;
ik heb mijn man, in al zijn grootte uitgestrekt op de bloeddoordrenkte aarde,
  zijn bebloede borst zien wentelen.
In ruil voor zoveel verliezen kreeg ik slechts jou;
  jij was mijn meester, jij mijn man, mijn broer.
Jij hebt mij, onder ede bij je goddelijke moeder van het water,
  verzekerd dat voor mij gevangenschap tot voordeeli was -
ach zeker om mij, verkregen met een bruidschat, te verstoten
  en  met mij de aangeboden geschenken af te wijzen.
Ja zelfs gaat het gerucht dat jij, bij het aanbreken van de dageraad,
  je zeilen in de wind zou willen hijsen.
Zodra dat plan mijn angstig oor bereikte, arme ik,
  verloor mijn hart op slag haar bloed en leven.
Jij, bruut, wil heengaan en mij, ongelukkige, verlaten, aan wie? 
  wie zou voor mij, verweesde, een milde trooster kunnen zijn?
ik bid om eerder direct door de aarde verzwolgen
  of door het rossig vuur van de hemelse bliksem verbrand te zijn
dan dat de zee schuimkoppen toont door riemen uit Phtia
  en ik, verlaten, jouw achtersteven achterna moet turen!
Als jij zo erg verlangt naar terugkeer en de penaten van je ouderhuis,
  dan vorm ik toch geen te grote last voor jouw schepen.
Als slavin volg ik de overwinnaar, niet als vrouw haar man;
  ik heb handen aan mijn lijf om wol te spinnen,
Veruit de schoonste onder alle Griekse vrouwen zal jou volgen
  in je slaapvertrek als bruid, dat zij zo,
een schoondochter haar schoonvader waardig, de kleinzoon van
  Juppiter en Aegina, grootvader wilde ook de oude Nereus zijn.
Ik, jouw nederige dienares, zal mij van mijn taken kwijten
  en mijn draden zullen het volle spinrokken leeghalen.
Laat, smeek ik slechts, jouw vrouw mij niet gaan haten,
  zij die mij hoe dan ook niet mag,
en laat zij niet voor het oog van jou mijn haar afscheren
  en zeg niet lichtvaardig: 'deze heb ik ook gehad'.
of, als je dat dan doet, laat me dan niet smadelijk vallen -
  de vrees hiervoor doet mij, rampzalige, mijn gebeente sidderen.
Wat dan verwacht je nog? Krijgt Agamemnon spijt?
  gaat Griekenland bedroefd zich aan jouw voeten werpen?
Jij, die alles overwint, word nu je eigen trots en toorn de baas!
  Waarom havent die drukke Hector de Griekse troepenmacht?
neem op je wapens, Achilles, maar haal mij eerst terug,
  en achtervolg die vluchtenden met de zegen van Mars!
Om mij is jouw woede ontvlamd, laat ze om mij dan nu uitdoven
  en laat ik de oorzaak én matiging van je norsheid zijn.
Zie het ook niet als een schande voor jou te zwichten voor mijn beden,
  Meleager heeft de wapens opgepakt op de bede van zijn vrouw,
zijn verhaal heb ik gehoord en is ook jou bekend, zijn moeder,
  van haar broers beroofd, vervloekte toekomst en hoofd van haar zoon;
er kwam oorlog; hij hield zich in zijn drift afzijdig van de wapens
  en weerde koppig elke hulp af aan zijn vaderland.
Alleen zijn vrouw heeft toen haar man overgehaald: met meer geluk dan ik, 
  mijn woorden hebben immers geen gewicht bij jou.
Toch raak ik niet buiten mijzelf, heb me ook niet als jouw bruid gedragen, 
   hoewel ik, dienares, maar al te vaak in bed bij jou, mijn meester, ben ontboden.
Mij noemde 'n slavin, herinner ik me, 'meesteres', 
  waarop ik zei 'aan mijn ondergeschiktheid voeg je een last toe met die benaming.
Toch zweer ik bij het gebeente  van mijn man, zo slordig en in haast begraven,  
  gebeente dat in mijn gedachten altijd alle respect verdient, 
en bij de dappere inborst van mijn drie broers, mijn goden,  
  die eervol gesneuveld zijn voor en met ons vaderland,
bij jouw hoofd en het mijne, die wij samenlegden,  
  bij jouw zwaarden, wapens gekend door de mijnen -
zweer ik dat geen enkele nacht ik aan een Mycener ooit gegund heb,  
  als ik lieg mag je me verlaten!
Als ik ook jou nu zal vragen, grote held: 'Zweer ook jij nu,  
  dat zonder mij door jou geen lust beleefd is', zul je dat wel weigeren.
De Grieken menen wel dat je bedroefd bent - je tokkelt de cither, 
  jou klemt een liefje aan haar warme boezem,
en wie maar vraagt waarom je toch weigert te vechten:
  strijd brengt schade, maar de cither, zang en Venus brengen plezier,  
het is veilger op bed te liggen, een grietje te omarmen,  
  Orpheus' lier met je vingers te bespelen
dan met je handen schild en scherpgepunte lans te voeren  
  en de zware helm te dragen op je hoofd.
Maar jij was toch meer belust op dappere daden dan op veiligheid,
  en roem, in oorlog verkregen, was toch jouw ambitie?
Of was je slechts krijgszuchtig zolang je mij nog najoeg,  
  en is met mijn vaderland jouw eerzucht ook opgelost? 
Godbetere! Laat de Pelias-lans, gedrild door een gespierde arm,  
  de flank van Hector nu doorboren.
Stuur mij als gezant, Grieken! Ik zal aandringen bij mijn meester
  en mijn verzoek met veel kussen ondersteunen.
Ik zal meer dan Phoenix, meer dan de welsprekende Odysseus,  
  en meer ook dan Teucers broer kunnen bewerken, geloof mij,
het heeft zeker nut met vertrouwde armen hem te omhelzen  
  en  hem oog in oog van dichtbij aan te spreken.
Al mag je dan wreder zijn dan de golfslag waarover je moeder heerst  
  je zult smelten door mijn tranen, ook al zwijg ik.
Nu dan - zo voltooie vader Peleus al zijn jaren, 
  zo snelle Pyrrhus ten strijde onder jouw hoede -
sla nu, dappere Achilles, acht op je ongeruste Briseïs  
  en kwel mij ongelukkige niet met taai dralen!
Of, als jou liefde verkeerd is in afkeer van mij
  die je tot een leven zonder jou dwingt, dwing me dan te sterven!
Zoals je nu optreedt, dwing je me. Weg zijn mijn leven en mijn kleur;  
  alleen mijn hoop op jou geeft mij nog enige geestkracht.
Als ik die opgeef zal ik mijn broers en man volgen - 
  voor jou geen heldendaad: een vrouw tot sterven brengen!
Maar waarom dit bevel? Trek je zwaard en tref mijn lichaam,  
  ik heb nog bloed om uit mijn borst te laten lopen;
laat treffen maar dat zwaard dat, als Athene het geduld had,  
   de borst van Agamemnon had doorboord!
Ach, liever vraag ik je mijn leven, jouw geschenk, te sparen  
   wat je als winnaar aan je vijand schonk, vraag ik je als vriendin.
Wie je beter doden kunt zullen de muren van Neptunus leveren
   Pergama: zoek stof voor moord bij die vijand, 
maar laat mij, hetzij je de vloot naar huis laat roeien,  
   hetzij je hier blijft, onder jouw gezag komen!