19,1 - 75: Thetis brengt Achilleus de wapens; hij legt zijn wrok af.

19,76 - 144: De reactie van Agamemnon.

19,145 - 214: Odysseus en Agamemnon houden Achilleus op.

19, 215 - 302: Odysseus' advies opgevolgd; Briseïs rouwt om Patroklos.

19,303 - 424: Achilleus wordt door Athene gevoed en trekt ten strijde.

αὐτὸν δ᾽ ἀμφὶ γέροντες Ἀχαιῶν ἠγερέθοντο λισσόμενοι δειπνῆσαι· ὃ δ᾽ ἠρνεῖτο στεναχίζων· λίσσομαι, εἴ τις ἔμοιγε φίλων ἐπιπείθεθ᾽ ἑταίρων,	305	- Maar rondom Achilleus liepen de raadslieden van de Grieken te hoop, en drongen erop aan te eten; hij echter weigerde en klaagde: "Als iemand van mijn vrienden gehoor aan mij geeft, dan smeek ik:
μή με πρὶν σίτοιο κελεύετε μηδὲ ποτῆτος ἄσασθαι φίλον ἦτορ, ἐπεί μ᾽ ἄχος αἰνὸν ἱκάνει· δύντα δ᾽ ἐς ἠέλιον μενέω καὶ τλήσομαι ἔμπης. ὣς εἰπὼν ἄλλους μὲν ἀπεσκέδασεν βασιλῆας, δοιὼ δ᾽ Ἀτρεΐδα μενέτην καὶ δῖος Ὀδυσσεὺς	310	dring er niet bij mij op aan mij te goed te doen aan drank en aan voedsel nu bijtende smart mij kwelt. Tot zonsondergang wil ik doorgaan en mijn honger verbijten". Met deze woorden stuurde hij de andere vorsten weg, alleen de beide Atriden bleven en vorst Odysseus
Νέστωρ Ἰδομενεύς τε γέρων θ᾽ ἱππηλάτα Φοῖνιξ τέρποντες πυκινῶς ἀκαχήμενον· οὐδέ τι θυμῷ τέρπετο, πρὶν πολέμου στόμα δύμεναι αἱματόεντος. μνησάμενος δ᾽ ἁδινῶς ἀνενείκατο φώνησέν τε· ἦ ῥά νύ μοί ποτε καὶ σὺ δυσάμμορε φίλταθ᾽ ἑταίρων	315	en Nestor en Idomeneus en de oude wagenstrijder Phoinix, terwijl ze hem in zijn smart troostten; maar niet kwam er troost bij hem binnen, voordat hij zich in de muil van de bloedige oorlog gestort had. Overmand door herinnering zuchtte hij zwaar en sprak: "Ach, hoe zette ook jij ooit, ongelukkige, meest dierbare vriend,
αὐτὸς ἐνὶ κλισίῃ λαρὸν παρὰ δεῖπνον ἔθηκας αἶψα καὶ ὀτραλέως, ὁπότε σπερχοίατ᾽ Ἀχαιοὶ Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοισι φέρειν πολύδακρυν Ἄρηα. νῦν δὲ σὺ μὲν κεῖσαι δεδαϊγμένος, αὐτὰρ ἐμὸν κῆρ ἄκμηνον πόσιος καὶ ἐδητύος ἔνδον ἐόντων	320	eigenhandig voor mij een heerlijke maaltijd neer in de tent, vlug en vaardig, wanneer de Grieken zich haastten om tegen de paardenfokkende Trojanen de smartelijke strijd aan te binden. En nu lig je hier verminkt en ik kan mijn honger niet stillen met drank of met voedsel - voorraad genoeg - doordat ik jou mis.
σῇ ποθῇ· οὐ μὲν γάρ τι κακώτερον ἄλλο πάθοιμι, οὐδ᾽ εἴ κεν τοῦ πατρὸς ἀποφθιμένοιο πυθοίμην, ὅς που νῦν Φθίηφι τέρεν κατὰ δάκρυον εἴβει χήτεϊ τοιοῦδ᾽ υἷος· ὃ δ᾽ ἀλλοδαπῷ ἐνὶ δήμῳ εἵνεκα ῥιγεδανῆς Ἑλένης Τρωσὶν πολεμίζω·	325	Geen groter ramp had mij kunnen treffen, zelfs niet als ik de dood van mijn vader vernomen had, die nu wel in Fthia hete tranen vergiet uit verlangen naar mij, zijn zoon in een ver land in een oorlog verwikkeld omwille van die huiveringwekkende Helena;
ἠὲ τὸν ὃς Σκύρῳ μοι ἔνι τρέφεται φίλος υἱός, εἴ που ἔτι ζώει γε Νεοπτόλεμος θεοειδής. πρὶν μὲν γάρ μοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐώλπει οἶον ἐμὲ φθίσεσθαι ἀπ᾽ Ἄργεος ἱπποβότοιο αὐτοῦ ἐνὶ Τροίῃ, σὲ δέ τε Φθίην δὲ νέεσθαι,	330	of de dood van mijn zoon die opgroeit op Skyros, de godgelijke Neoptolemos, als hij tenminste nog in leven is. Voorheen hoopte ik nog van harte dat ik alleen om zou komen, ver van het paardenvoedende Argos, hier in Troje en dat jij naar Fthia terugkeren zou,
ὡς ἄν μοι τὸν παῖδα θοῇ ἐνὶ νηῒ μελαίνῃ Σκυρόθεν ἐξαγάγοις καί οἱ δείξειας ἕκαστα κτῆσιν ἐμὴν δμῶάς τε καὶ ὑψερεφὲς μέγα δῶμα. ἤδη γὰρ Πηλῆά γ᾽ ὀΐομαι ἢ κατὰ πάμπαν τεθνάμεν, ἤ που τυτθὸν ἔτι ζώοντ᾽ ἀκάχησθαι	335	en mijn zoon op je donkere, snelle schip, van Skyros op zou halen en hem alles toe zou wijzen, mijn bezit en slaven en mijn groot, hooggedakt huis. Want ik denk dat Peleus ofwel al gestorven is, ofwel misschien zieltogend treurt
γήραΐ τε στυγερῷ καὶ ἐμὴν ποτιδέγμενον αἰεὶ λυγρὴν ἀγγελίην, ὅτ᾽ ἀποφθιμένοιο πύθηται. ὣς ἔφατο κλαίων, ἐπὶ δὲ στενάχοντο γέροντες, μνησάμενοι τὰ ἕκαστος ἐνὶ μεγάροισιν ἔλειπον· μυρομένους δ᾽ ἄρα τούς γε ἰδὼν ἐλέησε Κρονίων,	340	in rampzalige ouderdom en altijd over mij de smartelijke boodschap verwacht dat ik hier ben gevallen". Dat zei hij jammerend en de vorsten klaagden met hem, indachtig wat ieder in zijn paleis achter had gelaten. Maar toen Kronos' zoon hen zag rouwen kreeg hij medelijden,
αἶψα δ᾽ Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· τέκνον ἐμόν, δὴ πάμπαν ἀποίχεαι ἀνδρὸς ἑῆος. ἦ νύ τοι οὐκέτι πάγχυ μετὰ φρεσὶ μέμβλετ᾽ Ἀχιλλεύς; κεῖνος ὅ γε προπάροιθε νεῶν ὀρθοκραιράων ἧσται ὀδυρόμενος ἕταρον φίλον· οἳ δὲ δὴ ἄλλοι	345	en al gauw sprak hij tegen Athene de duidelijke woorden: "Mijn kind, heb je je helemaal teruggetrokken van je edele held? Gaat dan Achilleus jou helemaal niet meer ter harte? Hij zit daar voor de schepen met hoge plechten te treuren om zijn vriend; en terwijl de anderen
οἴχονται μετὰ δεῖπνον, ὃ δ᾽ ἄκμηνος καὶ ἄπαστος. ἀλλ᾽ ἴθι οἱ νέκτάρ τε καὶ ἀμβροσίην ἐρατεινὴν στάξον ἐνὶ στήθεσσ᾽, ἵνα μή μιν λιμὸς ἵκηται. ὣς εἰπὼν ὄτρυνε πάρος μεμαυῖαν Ἀθήνην· ἣ δ᾽ ἅρπῃ ἐϊκυῖα τανυπτέρυγι λιγυφώνῳ	350	zijn gaan eten, blijft hij nuchter en ongevoed. Maar kom, druppel hem nektar en ambrozijn in zijn borst, opdat hij geen honger lijdt". - Met deze woorden spoorde hij Athene aan tot wat zij toch al verlangde. En in de gedaante van een vleugelstrekkende, schril krijsende valk
οὐρανοῦ ἐκκατεπᾶλτο δι᾽ αἰθέρος. αὐτὰρ Ἀχαιοὶ αὐτίκα θωρήσσοντο κατὰ στρατόν· ἣ δ᾽ Ἀχιλῆϊ νέκταρ ἐνὶ στήθεσσι καὶ ἀμβροσίην ἐρατεινὴν στάξ᾽, ἵνα μή μιν λιμὸς ἀτερπὴς γούναθ᾽ ἵκοιτο· αὐτὴ δὲ πρὸς πατρὸς ἐρισθενέος πυκινὸν δῶ	355	schoot zij uit de hemel door het zwerk; en terwijl de Grieken hun wapens oppakten in heel het legerkamp, drupte zij nektar bij Achilleus in de borst en geurige ambrozijn, opdat geen knagende honger zijn knieën zou aantasten. Toen ging zij heen naar de stevige woning van haar machtige vader,
ᾤχετο, τοὶ δ᾽ ἀπάνευθε νεῶν ἐχέοντο θοάων. ὡς δ᾽ ὅτε ταρφειαὶ νιφάδες Διὸς ἐκποτέονται ψυχραὶ ὑπὸ ῥιπῆς αἰθρηγενέος Βορέαο, ὣς τότε ταρφειαὶ κόρυθες λαμπρὸν γανόωσαι νηῶν ἐκφορέοντο καὶ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι	360	maar zij stroomden weg van de snelle schepen. Zoals wanneer dicht opeen de sneeuwvlokken van Zeus dwarrelen, koud door de drift van Boreas, die hoog in het uitspansel ontstaat, zó gingen toen blinkende helmen op weg van de schepen en schilden met knop in het midden,
θώρηκές τε κραταιγύαλοι καὶ μείλινα δοῦρα. αἴγλη δ᾽ οὐρανὸν ἷκε, γέλασσε δὲ πᾶσα περὶ χθὼν χαλκοῦ ὑπὸ στεροπῆς· ὑπὸ δὲ κτύπος ὄρνυτο ποσσὶν ἀνδρῶν· ἐν δὲ μέσοισι κορύσσετο δῖος Ἀχιλλεύς. τοῦ καὶ ὀδόντων μὲν καναχὴ πέλε, τὼ δέ οἱ ὄσσε	365	welvende pantsers en essenhouten lansen. De glans steeg ten hemel en heel de aarde lachte rondom door de glinstering van het brons; en onder de voeten van de mannen klonk gedreun op. In hun midden wapende de goddelijke Achilleus zich. Er klonk geknars van zijn tanden en beide zijn ogen schitterden
λαμπέσθην ὡς εἴ τε πυρὸς σέλας, ἐν δέ οἱ ἦτορ δῦν᾽ ἄχος ἄτλητον· ὃ δ᾽ ἄρα Τρωσὶν μενεαίνων δύσετο δῶρα θεοῦ, τά οἱ Ἥφαιστος κάμε τεύχων. κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε καλὰς ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας·	370	als het geflakker van vuur. Onduldbare pijn daalde in hem af, en van toorn vervuld tegen de Trojanen bekleedde hij zich met de geschenken van de godheid, die Hefaistos zorgvuldig gemaakt had. Eerst legde hij de mooie scheenplaten om zijn schenen, goed sluitend met zilveren enkelbanden,
δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνεν. ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ ὤμοισιν βάλετο ξίφος ἀργυρόηλον χάλκεον· αὐτὰρ ἔπειτα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε εἵλετο, τοῦ δ᾽ ἀπάνευθε σέλας γένετ᾽ ἠΰτε μήνης. ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ἐκ πόντοιο σέλας ναύτῃσι φανήῃ	375	daarna trok hij het pantser om zijn borst, en over zijn schouders legde hij het bronzen zwaard met zilveren knoppen; dan pakte hij het grote, stevige schild op, waarvan een schijnsel kwam als van maanlicht. En zoals op zee van ver aan schepelingen zich het schijnsel
καιομένοιο πυρός, τό τε καίεται ὑψόθ᾽ ὄρεσφι σταθμῷ ἐν οἰοπόλῳ· τοὺς δ᾽ οὐκ ἐθέλοντας ἄελλαι πόντον ἐπ᾽ ἰχθυόεντα φίλων ἀπάνευθε φέρουσιν· ὣς ἀπ᾽ Ἀχιλλῆος σάκεος σέλας αἰθέρ᾽ ἵκανε καλοῦ δαιδαλέου· περὶ δὲ τρυφάλειαν ἀείρας	380	toont van een brandend vuur, dat hoog op een berg brandt bij een eenzame hoeve - maar tegen hun zin drijven stormen hen weer de visrijke zee op, ver van hun dierbaren - zó glansde het schijnsel van het mooi versierde schild van Achilleus; en hij nam de geweldige helm op
κρατὶ θέτο βριαρήν· ἣ δ᾽ ἀστὴρ ὣς ἀπέλαμπεν ἵππουρις τρυφάλεια, περισσείοντο δ᾽ ἔθειραι χρύσεαι, ἃς Ἥφαιστος ἵει λόφον ἀμφὶ θαμειάς. πειρήθη δ᾽ ἕο αὐτοῦ ἐν ἔντεσι δῖος Ἀχιλλεύς, εἰ οἷ ἐφαρμόσσειε καὶ ἐντρέχοι ἀγλαὰ γυῖα·	385	en zette die op zijn hoofd: hij straalde als een ster, die helm met paardenstaart en rondom wapperden de gouden manen, die Hefaistos er in een dichte bos op had bevestigd. Toen onderzocht de stralende Achilleus hoe hij zich voelde in de wapens, of ze goed zaten en zijn prachtige leden er weg in wisten;
τῷ δ᾽ εὖτε πτερὰ γίγνετ᾽, ἄειρε δὲ ποιμένα λαῶν. ἐκ δ᾽ ἄρα σύριγγος πατρώϊον ἐσπάσατ᾽ ἔγχος βριθὺ μέγα στιβαρόν· τὸ μὲν οὐ δύνατ᾽ ἄλλος Ἀχαιῶν πάλλειν, ἀλλά μιν οἶος ἐπίστατο πῆλαι Ἀχιλλεύς· Πηλιάδα μελίην, τὴν πατρὶ φίλῳ πόρε Χείρων	390	en zij voelden als vleugels en hieven de leider van het krijgsvolk op. Uit de koker trok hij de lans van zijn vader, zwaar, groot en stevig; geen enkele andere Griek was in staat die te drillen, nee, alleen Achilleus kon dat met de essenhouten speer van Peleus, die Cheiron aan zijn vader geschonken had,
Πηλίου ἐκ κορυφῆς φόνον ἔμμεναι ἡρώεσσιν· ἵππους δ᾽ Αὐτομέδων τε καὶ Ἄλκιμος ἀμφιέποντες ζεύγνυον· ἀμφὶ δὲ καλὰ λέπαδν᾽ ἕσαν, ἐν δὲ χαλινοὺς γαμφηλῇς ἔβαλον, κατὰ δ᾽ ἡνία τεῖναν ὀπίσσω κολλητὸν ποτὶ δίφρον. ὃ δὲ μάστιγα φαεινὴν	395	afkomstig van de top van de Pelion tot dood van helden. Automedon en Alkimos spanden met zorg de paarden in: rondom hingen zij het mooie gareel en staken het bit tussen de kaken en de teugels spanden zij strak naar achteren naar de stevige wagen. Automedon nam de handzame,
χειρὶ λαβὼν ἀραρυῖαν ἐφ᾽ ἵπποιιν ἀνόρουσεν Αὐτομέδων· ὄπιθεν δὲ κορυσσάμενος βῆ Ἀχιλλεὺς τεύχεσι παμφαίνων ὥς τ᾽ ἠλέκτωρ Ὑπερίων, σμερδαλέον δ᾽ ἵπποισιν ἐκέκλετο πατρὸς ἑοῖο· Ξάνθέ τε καὶ Βαλίε τηλεκλυτὰ τέκνα Ποδάργης	400	glanzende zweep ter hand en sprong in de wagenbak, en achter hem stapte Achilleus op in zijn wapenrusting, naar alle kanten stralend als de schitterende Hyperion, god van de zon, en met een brul spoorde hij de paarden aan van zijn vader: "Xanthos en Balios, wijdvermaarde telgen van Podarge,
ἄλλως δὴ φράζεσθε σαωσέμεν ἡνιοχῆα ἂψ Δαναῶν ἐς ὅμιλον ἐπεί χ᾽ ἕωμεν πολέμοιο, μηδ᾽ ὡς Πάτροκλον λίπετ᾽ αὐτόθι τεθνηῶτα. τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπὸ ζυγόφι προσέφη πόδας αἰόλος ἵππος Ξάνθος, ἄφαρ δ᾽ ἤμυσε καρήατι· πᾶσα δὲ χαίτη	405	denk eraan jullie wagenstrijder veilig terug te brengen naar het kamp van de Grieken, wanneer we uitgestreden zijn, en ons niet als Patroklos daar dood achter te laten". En tot hem sprak daarop de snelle Xanthos onder het juk en daarbij boog hij zijn hoofd - zijn manen gleden helemaal
ζεύγλης ἐξεριποῦσα παρὰ ζυγὸν οὖδας ἵκανεν· αὐδήεντα δ᾽ ἔθηκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη· καὶ λίην σ᾽ ἔτι νῦν γε σαώσομεν ὄβριμ᾽ Ἀχιλλεῦ· ἀλλά τοι ἐγγύθεν ἦμαρ ὀλέθριον· οὐδέ τοι ἡμεῖς αἴτιοι, ἀλλὰ θεός τε μέγας καὶ Μοῖρα κραταιή.	410	langs het gareel weg tot op de grond - en de godin de blankarmige Hera gaf hem spraak: "Wel zeker zullen wij jou nu nog in veiligheid brengen, sterke Achilleus; maar voor jou is de doodsdag nabij; niet wij zijn daaraan schuldig maar een machtige god en het krachtige Noodlot!
οὐδὲ γὰρ ἡμετέρῃ βραδυτῆτί τε νωχελίῃ τε Τρῶες ἀπ᾽ ὤμοιιν Πατρόκλου τεύχε᾽ ἕλοντο· ἀλλὰ θεῶν ὤριστος, ὃν ἠΰκομος τέκε Λητώ, ἔκταν᾽ ἐνὶ προμάχοισι καὶ Ἕκτορι κῦδος ἔδωκε. νῶϊ δὲ καί κεν ἅμα πνοιῇ Ζεφύροιο θέοιμεν,	415	Niet door onze traagheid en laksheid wisten de Trojanen de wapens te roven van de schouders van Patroklos, nee, de beste der goden, zoon van de schoonharige Leto, was de oorzaak van zijn dood tussen de voorstrijders en gunde Hektor die roem. Wij beiden kunnen rennen zo snel als de adem van Zefyros,
ἥν περ ἐλαφροτάτην φάσ᾽ ἔμμεναι· ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ μόρσιμόν ἐστι θεῷ τε καὶ ἀνέρι ἶφι δαμῆναι. ὣς ἄρα φωνήσαντος Ἐρινύες ἔσχεθον αὐδήν. τὸν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς· Ξάνθε τί μοι θάνατον μαντεύεαι; οὐδέ τί σε χρή.	420	die men toch de snelste wind noemt, maar jou is het beschoren te sneuvelen door de kracht van een god en een man". Toen hij dit gezegd had beteugelden de Wraakgodinnen zijn spraak. Maar verontwaardigd zei de snelle Achilleus tot hem: "Xanthos, wat voorspel je mij de dood? Onnodig!
εὖ νυ τὸ οἶδα καὶ αὐτὸς ὅ μοι μόρος ἐνθάδ᾽ ὀλέσθαι νόσφι φίλου πατρὸς καὶ μητέρος· ἀλλὰ καὶ ἔμπης οὐ λήξω πρὶν Τρῶας ἅδην ἐλάσαι πολέμοιο. ἦ ῥα, καὶ ἐν πρώτοις ἰάχων ἔχε μώνυχας ἵππους.		Ik weet ook zelf best dat het mijn lot is hier te sterven, ver van mijn vader en moeder; maar toch zal ik niet rusten voordat ik de Trojanen hun bekomst van de strijd heb gegeven". Na deze woorden joeg hij schreeuwend zijn eenhoevigen door de voorsten.