Genoemd als dichter met ouder taalgebruik:intellegas quantum apud Ennium et Accium verborum situs occupaverit..[6.58.5.]
ACHILLES:
Één van de paradepaardjes van Calvisius Sabinus:Ep.3.27.5.
AGAMEMNON:
Verlangde naar zijn vaderland:Ulixes ad Ithacae suae saxa sic properat quemadmodum Agamemnon ad Mycenarum nobiles muros. [67.66.26.]
AGRIPPA:
Schoonzoon van Atticus:Nihil illi profuisset gener Agrippa [2.21.4.]
ALEXANDER DE GROTE:
Een citaat over zijn veroveringstocht:'eo proposito in Asiam veni, ut non id acciperem quod dedissetis, sed ut id haberetis quod reliquissem'[6.53.10]
Een citaat over zijn menselijke status:'Omnes iurant esse me Iovis filium, sed vulnus hoc hominem esse me clamat' [6.59.12]
ANNAEUS SERENUS:jongere vriend van Seneca
Over zijn voortijdige dood:..Annaeum Serenum carissimum mihi tam immodice flevi ut..[7.63.14.]
ARISTOTELES:
Trok lering uit de leefwijze van Sokrates:plus ex moribus quam ex verbis Socratis traxit [1.6.6.]
Zijn indeling genus<>species gebruikt in:Homo species est, ut Aristoteles ait;..[6.58.9.]
Zijn vier oorzaken:Aristoteles putat..etc.[7.65.4/6]en Seneca's kritiek:...turba causarum aut nimium multa aut nimium pauca comprendit...etc[7.65.11/14]
ARISTOON [1] van Chios, 3e eeuw v Chr, leerling van Zeno van Citium:
Had zo zijn reserves tegenover vrolijkheid: Aristoon aiebat malle se adulescentem tristem quam hilarem et amabilem turbae;[4.36.3.]
ARISTOON [2]:
Over deze wijsgeer/kwakzalver [niet te verwarren met twee naamgenoten, een Peripateticus en een Stoïcijn] is alleen dit bekend:ep.3.29.6.
ASELLIUS:[redenaar ten tijde van Tiberius]:
Noemt Vicinius' voordracht 'tractim':Cum quaereretur quomodo P. Vinicius diceret, Asellius ait 'tractim'.[4.40.9.]
ATHENODORUS, adviseur van Augustus:
Bespreking van zijn uitspraak:'tunc scito esse te omnibus cupiditatibus solutum, cum eo perveneris ut nihil deum roges nisi quod rogare possis palam' [1.10.5]
ATTALUS[stoïcijns filosoof, leermeester van Seneca]:
Seneca bespreekt zijn uitspraak:..artifici iucundius pingere est quam pinxisse.[1.9.7.]
Seneca becommentarieert een uitspraak van hem:'Sic amicorum defunctorum memoria iucunda est quomodo...'etc.[7.63.5/7.]
Over dapper verdragen ellende:..Torqueor, sed fortiter: bene est...[7.67.15.]
ATTICUS:
Kennen wij slechts dank zij Cicero:taceretur nisi Cicero illum applicuisset[2.21.4.]
AUFIDIUS BASSUS, historicus:
Zijn naderende dood door ouderdom aanleiding totBrief 4,30
Bassus citeert Epicurus over stervenDicebat quidem ille Epicuri praeceptis obsequens...[4.30.14]
CAESAR, Gaius Iulius -
Zijn strijd tegen Pompeius:ep.2.14.12/13.
Bouwde bij Baiae zijn villa:C. Marius et Cn. Pompeius et Caesar exstruxerunt quidem villas in regione Baiana, sed..etc.[5.51.11.]
CALIGULA:
De terechtstelling van Lepidus: [1.4.7.]
CALLISTUS: onder Claudius een machtige vrijgelatene.
Zijn slavenverleden:..Dominus Callistum vendidit...etc.[5.47.9.]
Zijn macht als vrijgelatene, beschreven door Tacitus:Ac primo Callistus, iam mihi circa necem C. Caesaris narratus,.....etc.[Tac.Ann.29.1/2]
Zijn rol bij het huwelijk van Claudius:Caede Messalinae convulsa principis domus, orto apud libertos certamine, quis deligeret uxorem Claudio..etc.[Tac.Ann.12.1/2]
CALVISIUS SABINUS: patserige parvenu
Wil erudiet lijken middels geleerde slaven:ep.3.27.5vv.
CATO (MARCUS PORCIUS -):Censor in 184 v Chr.
Zou nooit in Baiae gaan wonen::Habitaturum tu putas umquam fuisse illic M. Catonem..etc.[5.51.12.]
Geroemd als voorbeeld ter navolging:Marcum Catonem utrumque et ... in animum meum sine dignatione summa recipiam ? [7.64.10.]
CATO UTICENSIS,van Utica die liever zelfmoord pleegde dan te buigen voor Caesar:
Genoemd als voorbeeld van onaantastbare karaktervastheid: Socrati et Catoni et Laelio excutere morem suum dissimilis multitudo potuisset [1.7.6.]
Genoemd als voorbeeld van geschikt geestelijk leidsman: aliquorum te auctoritate custodi - aut Cato ille sit aut Scipio aut Laelius aut alius cuius interventu perditi quoque homines vitia supprimerent..[3.25.6.]
Las dialoog van Plato voor zijn zelfdoding:Quidni ego narrem ultima illa nocte Platonis librum legentem posito ad caput gladio? etc.[3.24.6.]
Genoemd als geestelijk leidsman: Elige itaque Catonem ....[1.11.10.]
Juist Cato's dood maakte hem zo roemrijk:Catoni gladium assertorem libertatis extorque: magnam partem detraxeris gloriae.[2.13.14.]
Hoe beoordeel jij zijn dood:Aspice M. Catonem..etc.[7.67.13]
Zijn eervolle dood:..Catonis scissum manu sua vulnus..[7.67.7.]
Kritische kanttekeningen bij het politieke gedrag van de wijze Cato:ep.2.14.12/13.
Gebruikt als voorbeeld van genus<>individu structuurTamquam homo genus est.....habet singulos, Catonem, Ciceronem, Lucretium.[6.58.12.]
I>Zo ook: sed specialis venit, ut Cicero et Cato[6.58.16.]
Geroemd als voorbeeld ter navolging:Marcum Catonem utrumque et ... in animum meum sine dignatione summa recipiam ? [7.64.10.]
CERBERUS:
Het verhaal over zijn bewaking van de onderwereld achterhaald: nemo tam puer est ut Cerberum timeat.. etc [3.24.18.]
CHAEREA:
De dood van Caligula: [1.4.7.]
CHARINUS[archont eponymus te Athene in 308/307 v Chr]:
Als tijdsaanduiding:Charino magistratu [2.18.9.]
CHARYBDUS:
Met de Scylla* genoemd als obstakel tussen Seneca en Lucilius:nec me Charybdis et Scylla et fabulosum istud fretum deterrere potuissent.[5.45.2.]
CHRYSIPPUS, gezaghebbend Stoïcijns filosoof in 2e eeuw v Chr.:
Seneca bespreekt zijn visie op de zelfgenoegzaamheid van de wijze:'..'contra stulto nulla re opus est - nulla enim re uti scit - sed omnibus eget' [1.9.14.]
Genoemd als gezaghebbend Stoïcijn in:3.22.11.
Genoemd als gezaghebbend Stoïcijn in:4.33.4.
Werd doodziek van veelvuldig bezoek:6.56.3.
CICERO: Marcus Tullius -
Zijn strijd tegen Pompeius:ep.2.14.12/13.
Seneca citeert van hem : quemadmodum et in maximis, ...[filosofia] 'opituletur' et in minima descendat [2.17.2]
Seneca verwijst naar zijn 45e en 48e brief:Negat Cicero, si duplicetur sibi aetas, habiturum se tempus quo legat lyricos[5.49.5.]
Via zijn geschriften is de naam 'Atticus' bekend gebleven: taceretur nisi Cicero illum applicuisset.[2.21.4.]
Hij gebruikt 'essentia' voor het griekse 'ουσια' :Ep.6.58.6.
Gebruikt als voorbeeld van genus<>individu structuurTamquam homo genus est.....habet singulos, Catonem, Ciceronem, Lucretium.[6.58.12.]..
Zo ook: sed specialis venit, ut Cicero et Cato[6.58.16.]
CLARANUS:oud-medeleerling van Seneca
Zijn portret:..mehercules viridem animo ac vigentem et cum corpusculo suo colluctantem...etc.[7.66.1.]
CLEANTHES, leerling van Zeno, en diens opvolger aan de Atheense Stoa :
Zijn eenvoudige levenswijze:Cleanthes aquam traxit et rigando horto locavit manus;[5.44.3]
Trok lering uit de leefwijze van Zeno:Zenonem Cleanthes non expressisset, si tantummodo audisset [1.6.6.]
Genoemd als gezaghebbend Stoïcijn in: 4.34.4.
Geroemd als voorbeeld ter navolging:...Zenonem Cleanthemque... in animum meum sine dignatione summa recipiam ? [7.64.10.]
CRASSUS:
Over zijn dood: [1.4.7.]
CRATES, Cynisch filosoof uit Thebe rond 330 v Chr.:
Zijn waarschuwing aan een knaap die met zichzelf in gesprek was:'...diligenter attende ne cum homine malo loquaris' [1.10.1.]
CROESUS:
Kwam op hoge leeftijd nog in slavernij:Nescis qua aetate..Croesus.. servire coeperit..? [47.12]
DARIUS:
Zijn moeder (Sisygambris) kwam op hoge leeftijd nog in slavernij:Nescis qua aetate Darei mater.. servire coeperit..? [47.12]
DECIUS:PUBLIUS DECIUS MUS
offerde zich rond 300 v chr op om de Romeinen de zege te laten behalen:Decius se pro re publica devovit et in medios hostes concitato equo mortem petens irruit.[7.67.9.]
Zijn gelijknamige zoon volgde hem hierin later na:Alter post hunc, paternae virtutis aemulus, conceptis sollemnibus ac iam familiaribus verbis in aciem confertissimam incucurrit..[7.67.9.]
DEMETRIUS de cynicus, tijdgenoot van Seneca:
Seneca bespreekt diens ascese in 2.20.9.
Hij bewondert hem:Demetrium, virorum optimum, mecum circumfero et relictis conchyliatis cum illo seminudo loquor, illum admiror. [6.62.3.]
en citeert hem:Demetrius noster [..]vitam securam et sine ullis fortunae incursionibus mare mortuum vocat. [7.67.14.]
DEMETRIUS POLIORCETES, veldheer in 3e eeuw v Chr:
Ontmoet Stilbo bij de verwoesting van Megara: Stilbon ... enim capta patria, amissis liberis, amissa uxore, cum ex incendio publico solus et tamen beatus exiret, interroganti Demetrio, cui cognomen ab exitio urbium Poliorcetes fuit, num quid perdidisset, 'omnia' inquit 'bona mea mecum sunt'. [1.9.18.]
DEMOCRITUS:
Seneca citeert van hem [misschien ten onrechte, bij Herakleitos vinden we een dergelijke uitspraak (Diels I,69,5)]: 'unus mihi pro populo est, et populus pro uno'[1.7.10.]
DEXTER,tribuun onder Caligula:
De terechtstelling van Lepidus: [1.4.7.]
DIOGENES VAN SINOPE:Cynisch filosoof; 4e eeuw v Chr.
Werd op hoge leeftijd nog paedagoog-slaaf in Corinthe:Nescis qua aetate..Diogenes servire coeperit..? [47.12]
Te demonstratief, evenals andere Cynici:Ideo de Diogene nec minus de aliis Cynicis qui libertate promiscua usi sunt et obvios monuerunt dubitari solet an hoc facere debuerint.[3.29.1.]
DRUSUS CAESAR:
Was een achterkleinzoon van Atticus:Drusus Caesar pronepos[2.21.4.]
DRUSUS LIBO:
Over zijn zelfdoding:"..Nam post diem tertium aut quartum inimici moriturus arbitrio si vivit, alienum negotium agit..."[8.70.10.]
ENNIUS:
Genoemd als dichter met ouder taalgebruik:intellegas quantum apud Ennium et Accium verborum situs occupaverit..[6.58.5.]
EPICURUS:
Genoemd als voorbeeld van schrijver van omvangrijk werk:...qui primo aspectu aut Titi Livii aut Epicuri posset videri.[5.46.1.]
Seneca beschouwt Epicurus wel als rivaal maar staat open voor elementen uit zijn leer:'hoc est quod apud Epicurum nanctus sum'[1.2.5.]
Seneca acht veel uispraken van Epicurus gemeengoed:quid est tamen quare tu istas Epicuri voces putes esse, non publicas? [1.8.8.]
Hij citeert hem vaak omdat hij zijn waarheid deelt:Quod verum est meum est;.. quae optima sunt esse communia. [1.12.11.]
Epicurus over zelfonderzoek:'Initium est salutis notitia peccati.'[3.28.9.]
Seneca over Epicurus visie op armoede: 'honesta [..]res est laeta paupertas'[1.2.5.]
Seneca over Epicurus' visie op armoede: panem et aquam natura desiderat. Nemo ad haec pauper est, "intra quae quisquis desiderium suum clusit cum ipso Iove de felicitate contendat", ut ait Epicurus...[3.25.4.]
Seneca's commentaar op Epicurus' uitspraak: 'haec[...]ego non multis, sed tibi; satis enim magnum alter alteri theatrum sumus'[1.7.11.]
Seneca's commentaar op Epicurus' uitspraak:'philosophiae servias oportet, ut tibi contingat vera libertas'[1.8.7.]
Seneca's commentaar op Epicurus' gedachten over vriendschap:
...sapientem se ipso esse contentum et propter hoc amico non indigere.[1.9.1.]
Seneca's commentaar op Epicurus' uitspraak geen vriend te kiezen: 'ut habeat qui sibi aegro assideat, succurrat in vincula coniecto vel inopi'[1.9.8.]
Seneca verwijst via hem naar Stilbo:Stilbon quem Epicuri epistula insequitur [1.9.18.]en et ipse Stilbonis obiurgator Epicurus.[1.9.20.]
Seneca bespreekt zijn uitspraak:'Si cui...sua non videntur amplissima, licet totius mundi dominus sit, tamen miser est.'[1.9.20.]
Seneca betuigt zijn instemming met diens:'aliquis vir bonus nobis diligendus est ac semper ante oculos habendus, ut sic tamquam illo spectante vivamus et omnia tamquam illo vidente faciamus'.[1.11.8.]
Seneca plaatst een kanttekening bij diens:'Sic fac omnia tamquam spectet Epicurus.'....etc.[3.25.5.]
Seneca betuigt zijn instemming met zijn uitspraak:'Malum est in necessitate vivere, sed in necessitate vivere necessitas nulla est.'[1.12.10.]
Seneca bespreekt met instemming zijn uitspraak:'Inter cetera mala hoc quoque habet stultitia: semper incipit vivere.[2.13.16.]'
Seneca bespreekt met instemming zijn mogelijke uitspraak:'Is maxime divitiis fruitur qui minime divitiis indiget.'[1.14.17.]
Seneca bespreekt met instemming zijn uitspraak:'stulti vita ingrata est, trepida; tota in futurum fertur'[2.15.9/10.]
Seneca bespreekt met instemming zijn uitspraak:'si ad naturam vives, numquam eris pauper; si ad opiniones, numquam eris dives'[2.16.7.]
Seneca bespreekt diens ascese en die van Metrodorus:quidem gloriatur non toto asse se et pasci, Metrodorum, qui nondum tantum profecerit, toto. [2.18.9.]
Seneca bespreekt diens ascese en die van Demetrius: 'Magnificentior, mihi crede, sermo tuus in grabato videbitur et in panno; non enim dicentur tantum illa sed probabuntur.'[2.20.9.]
Seneca bespreekt met instemming zijn uitspraak:'immodica ira gignit insaniam'[2.18.14.]
Seneca bespreekt met instemming zijn uitspraak:'Ante circumspiciendum est cum quibus edas et bibas quam quid edas et bibas; nam sine amico visceratio leonis ac lupi vita est.'[2.19.10.]
Over zijn reserve tegenover grote populariteit:'Numquam volui populo placere; nam quae ego scio non probat populus, quae probat populus ego nescio.'[3.29.10/11.]
Ook over gezelschap: 'tunc praecipue in te ipse secede cum esse cogeris in turba'[3.25.6/7.]
Seneca bespreekt met instemming zijn vraag of de arme de rijkdom wel zal verachten als hij daarin terecht komt: Nec scio ego, Epicuri aemulus, an iste pauper contempturus sit divitias, si in illas inciderit;[2.20.11.]
Over rijkdom: 'Divitiae sunt ad legem naturae composita paupertas.'[3.27.9.].
Seneca bespreekt zijn visie op bezit:'nemo non ita exit e vita tamquam modo intraverit'[3.22.13.]
Seneca haalt zijn correspondentie met Idomeneus als voorbeeld aan:'..notiorem te epistulae meae facient quam omnia ista quae colis et propter quae coleris'[2.21.3/4/5/7.]
Een advies van Epicurus aan Idomeneus:rogat ut quantum potest fugiat et properet, antequam aliqua vis maior interveniat et auferat libertatem recedendi.[3.22.5.]
Seneca over volgelingen van Epicurus die te kwader trouw zijn:...istis qui ad illum confugiunt spe mala inducti...[2.21.9]
Seneca onderschrijft twee uitspraken van Epicurus:'Molestum est semper vitam inchoare';'Male vivunt qui semper vivere incipiunt'.[3.23.9]
Seneca onderschrijft Epicurus' kritiek op de traditionele onderwereld-verhalen:Non sum tam ineptus ut Epicuream cantilenam hoc loco persequar et dicam vanos esse inferorum metus..etc.
Epicurus over leven en dood:'Ridiculum est currere ad mortem taedio vitae, cum genere vitae ut currendum ad mortem esset effeceris'.[3.24.22.]
'Quid tam ridiculum quam appetere mortem, cum vitam inquietam tibi feceris metu mortis?'[3.24.23.]
..tantam hominum imprudentiam esse, immo dementiam, ut quidam timore mortis cogantur ad mortem.[3.24.23.]
'meditare mortem', ..... 'egregia res est mortem condiscere'. [3.26.8.]
Bassus citeert Epicurus over stervenDicebat quidem ille Epicuri praeceptis obsequens...[4.30.14]
Epicurus over dapper gedragen foltering:'dulce est'[7.67.15.]
Genoemd als de zegsman aan wie uitspraken van zijn leerlingen worden toegeschreven
:4.33.4.
Epicurus onderscheidt self-made-wijzen van volgers en noemt Metrodorus een volger:Quosdam ait Epicurus..sine ullius adiutorio..quosdam indigere ope aliena.. Ex his Metrodorum ait esse..[5.52.3.]
Epicurus typeert Hermarchus als wijze van de derde garnituur:..qui cogi ad rectum compellique possunt, quibus non duce tantum opus sit sed adiutore ..,Hermarchum ait Epicurus talem fuisse.[5.52.4.]
Epicurus zou een marteling positief benoemd hebben: 'dulce est et ad me nihil pertinet'[7.66.18.]
Het hoogste goed bij Stoa en Epicurus:apud Epicurum duo bona sunt, ex quibus summum illud beatumque componitur, ut corpus sine dolore sit, animus sine perturbatione.[7.66.45.]
Dezelfde vergelijking: Dabo apud Epicurum tibi etiam nunc simillimam huic nostrae divisionem bonorum..[7.66.47.]
en ook:..et apud Epicurum sunt haec bona..[7.66.48.]
